Zrównoważone budownictwo wymaga uporania się z problemami stwarzanymi przez beton. Ten wszechobecny materiał pozwolił na rozwój współczesnej architektury, jednak jego produkcja odpowiada za około 8% antropogenicznych emisji CO2. Wiele rozwiązań na rzecz przyjaznego dla środowiska budownictwa skupia się na opracowaniu materiałów, które miałyby niższy ślad węglowy. Niektóre z proponowanych rozwiązań to zupełna nowość, jednak część z nich znamy już od dawna.
Nowe rodzaje betonu
Wielu upatruje rozwiązania problemu w stworzeniu nowych rodzajów betonu, a szczególną uwagę poświęcają cementowi. Jest to bowiem składnik odpowiedzialny za najwięcej emisji. Jedną z obiecujących innowacji jest ‘biocement’ opracowywany przez amerykański start-up BioMason. Firma opracowuje metodę produkowania cementu, która wykorzystuje mikroorganizmy. Według producenta, proces może odbywać się w temperaturach znacznie niższych niż w przypadku konwencjonalnego budulca, co pozwala zaoszczędzić energię. Ponadto, w przeciwieństwie do ‘tradycyjnego’ cementu, biocement nie powstaje w wyniku uwalniających znaczne ilości dwutlenku węgla reakcji chemicznych.
W temacie betonu warto również wspomnieć, że innowacje w jego produkcji mogą również wspomóc walkę z zanieczyszczeniami powietrza. W 2015 roku na Expo w Milanie zaprezentowany został prototyp ażurowej fasady budynku, stworzonej ze specjalnej mieszanki betonu zawierającej tlenek tytanu(IV), która pod wpływem światła UV reaguje rozbijając cząsteczki tlenku azotu (jednego ze składników zanieczyszczeń powietrza), które mogą zostać później spłukane wraz z deszczem. Podobną technologię można też zastosować przy budowie dróg i chodników.
Materiały, które mogą zastąpić beton
W oczekiwaniu na upowszechnienie się nowych rozwiązań, możemy przyjrzeć się materiałom, które mamy do dyspozycji już teraz. Jednym z nich są bele słomy – choć nie brzmi to nowocześnie, połączenie słomy i gliny wykorzystuje się obecnie do budowy domów. Materiał ten jest zdatny do recyklingu i ma niski ślad węglowy. Ponadto, często da się go pozyskać z lokalnych źródeł. Innym interesującym rozwiązaniem jest beton konopny, powstający z mieszanki włókien konopi i spoiwa na bazie wapna. Jest on lekki, wytrzymały i ma dobre właściwości izolacyjne.
Tych materiałów nie da się, oczywiście, wykorzystać w każdej budowie i każdy z nich ma swoje słabsze strony. Przy budowie domu ze słomy i gliny, trzeba chronić materiały przed ogniem i wilgocią, a zarówno słoma jak i beton konopny wymagają dodatkowo konstrukcji nośnej. W niektórych miejscach ich wykorzystanie może także nie być przewidziane w kodeksie budowlanym.
Budownictwo powinno starać się odchodzić od konwencjonalnego betonu, niezależnie czy stanie się to z wykorzystaniem najnowszych technologii, czy dobrze znanych sposobów. Zasoby naszej planety są przecież ograniczone, a nic nie wskazuje na to, by zapotrzebowanie na nowe budynki miało zmniejszyć się w najbliższej przyszłości.
Źródła:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780081000380000068
http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-a033f57a-cecf-4b69-9a91-979cb67122a9
http://www.americanlimetechnology.com/what-is-hempcrete/
https://www.vice.com/en_us/article/mgbbnb/why-isnt-smog-gobbling-concrete-more-popular