Obecną zmianę klimatu dostrzegamy już w ekstremalnych zjawiskach pogodowych czy nowych rekordach temperatury. Wraz ze wzrostem świadomości powoli zaczynamy się do niej adaptować. Czy tylko my? Co na to zwierzęta?
Zwierzęca adaptacja do zmian klimatu
Okazuje się, że zwierzęta również rozpoczęły procesy przystosowawcze. Niektóre gatunki stałocieplne zmieniają kształty uszu, ogonów, skrzydeł, dziobów czy nóg, co pozwala na wydajniejsze oddawanie nadmiaru ciepła z organizmu w wyższej temperaturze.
To typowe dostosowanie do ciepłego klimatu, obserwowane na przykład u fenka pustynnego – im większa powierzchnia tych części ciała tym lepsza kontrola temperatury organizmu, o ile nie są oczywiście pokryte piórami czy futrem. Efekt zaobserwowano już u niektórych ptaków, w tym kilku gatunków papug australijskich, myszy, ryjówek i nietoperzy.
Nie jest jeszcze jednak jasne jakie konsekwencje ekologiczne to przyniesie, ani czy wszystkie zwierzęta dadzą radę wykształcić tego typu przystosowania. Nie jest też wskazywane, że to kryzys klimatyczny jest jedyną przyczyną tych zmian, ale jest to cecha wspólna dla wszystkich przeanalizowanych regionów i gatunków. Przewiduje się jednak, że zmiana kształtu będzie postępować wraz ze wzrostem średnich temperatur.
Niedźwiedzie zmieniają dietę
Kolejną obserwacją są zmiany zachowania niedźwiedzi polarnych. Dramatyczna sytuacja tych zwierząt związana z ubywającym lodem morskim od dawna była podstawowym skojarzeniem z postępującym ociepleniem klimatu. Przewiduje się, że wśród gatunków zależnych od lodu zmniejszy się różnorodność genetyczna i przepływ genów z powodu fragmentacji środowiska życia, przez co grupom zwierząt trudniej jest się ze sobą kontaktować. W populacji niedźwiedzi z archipelagu Svalbard zaobserwowano nawet 10% spadek różnorodności genetycznej w ciągu 21 lat badań.
Wraz ze zmniejszającą się populacją wzrasta prawdopodobieństwo, że osobniki spokrewnione będą miały razem potomstwo. W związku z tym w populacji mogą się też ujawniać cechy recesywne. Zmienia się także dieta niedźwiedzi polarnych – gdy możliwości polowań na foki stają się ograniczone zaczynają żerować na jajach i pisklętach ptaków morskich, nie są jednak do tego tak dobrze przystosowane i na razie nie robią tego zbyt efektywnie.
Uchodźstwo klimatyczne dotyczy również zwierząt
To, czego chyba nie da się przeoczyć w zmianach zachodzących wśród zwierząt są zmiany zasięgu gatunków. W Polsce również takie zmiany obserwujemy chociażby w przypadku modliszki zwyczajnej – do niedawna spotykanej tylko na południu, obecnie zawędrowała także na północ. Innym przykładem jest tygrzyk paskowany – kiedyś gatunek rzadki, występujący na południu kraju i objęty ochroną, dziś wręcz pospolity, spotykany na terenie całego państwa, wobec czego utracił swój status chronionego prawnie.
Źródła:
- Sara Ryding, Marcel Klaassen, Glenn J. Tattersall, Janet L. Gardner, Matthew R.E. Symonds,
Shape-shifting: changing animal morphologies as a response to climatic warming, Trends in Ecology & Evolution, Volume 36, Issue 11, 2021, Pages 1036-1048, ISSN 0169-5347, https://doi.org/10.1016/j.tree.2021.07.006.
- Sea ice reduction drives genetic differentiation among Barents Sea polar bears Simo Njabulo Maduna, Jon Aars, Ida Fløystad, Cornelya F. C. Klütsch, Eve M. L. Zeyl Fiskebeck, Øystein Wiig, Dorothee Ehrich, Magnus Andersen, Lutz Bachmann, Andrew E. Derocher, Tommi Nyman, Hans Geir Eiken and Snorre B. Hagen Proceedings of the Royal Society B: Biological SciencesVolume 288, Issue 1958
- Jagielski Patrick M., Dey Cody J., Gilchrist H. Grant, Richardson Evan S., Love Oliver P. and Semeniuk Christina A. D. 2021 Polar bears are inefficient predators of seabird eggs R. Soc. open sci.8210391210391 https://doi.org/10.1098/rsos.210391
Udostępnij na FB
Udostępnij na Twitterze
Udostępnij na LinkedIn
