W roku 2021 szykują się ogromne zmiany − świat mobilizuje się, aby dynamicznie zadziałać w kwestii problemu zanieczyszczeń tworzywami sztucznymi, który sukcesywnie pogłębia się od początku plastikowej rewolucji. Szacuje się, że od połowy XX wieku wyprodukowano około 8 miliardów ton tworzyw sztucznych, a ponad 90% z nich nadal znajduje się na powierzchni ziemi. Na przestrzeni 65 lat globalna produkcja plastiku wzrosła od 2 do 348 milionów ton rocznie. Planowana od kilku lat plastikowa dyrektywa UE ma na celu stopniowe usuwanie nieprzetwarzalnego plastiku z obiegu, a obecny rok jest początkiem rewolucji. Jak nowe przepisy wpłyną na produkcję plastiku w Polsce?
Co zmieniają dyrektywy UE?
Finałowym efektem projektu jest znaczne podniesienie poziomu zbiórki i recyklingu tworzyw sztucznych do 2029 roku – w przypadku plastikowych butelek próg minimalny to 90%. Działania Parlamentu Unii Europejskiej mają przyczynić się do normalizacji zrównoważonego korzystania z produktów i zapewnienia, aby wszystko, co znajdzie się w obiegu było możliwe do ponownego wykorzystania, naprawienia lub poddania recyklingowi. To najbardziej nowoczesne rozwiązania dotyczące redukcji odpadów z tworzyw sztucznych na świecie.
W pierwszej kolejności pożegnamy się z najpopularniejszymi jednorazówkami − patyczkami higienicznymi, sztućcami, talerzami, słomkami, mieszadełkami do napojów, patyczkami na balony, pojemnikami i kubeczkami − czyli tym, co stanowi większość odpadów konsumenckich zalegających w oceanach i morzach.
Od 1 stycznia kraje członkowskie są zobowiązane do wniesienia zapłaty w wysokości 80 eurocentów za każdy kilogram tworzywa sztucznego, który nie został poddany recyklingowi. Biorąc pod uwagę statystyki Komisji UE, według których średnio każdy mieszkaniec generuje rocznie 31 kg odpadów z tworzyw sztucznych, a recyklingowi podlega tylko 46% z nich, w 2019 roku dług Polski wyniósłby ponad 500 milionów euro.
Gwałtowny przyrost produkcji plastiku to także problem polskiej gospodarki − szacuje się, że w latach 2010-2018 średnia wzrosła dwukrotnie. W 2017 roku same plastikowe opakowania to aż 935 755 ton odpadów wygenerowanych w Polsce. Najbardziej efektywnym rozwiązaniem, które sprawdziło się już w kilku zachodnich krajach, to wprowadzenie kaucji od plastikowych jednorazówek − inne kraje UE powinny spodziewać się podobnych przepisów w najbliższej przyszłości.
Czy to odpowiedni moment na podjęcie działań?
Świadomość na temat ochrony środowiska jest coraz większa − szacuje się, że większość społeczeństwa Unii Europejskiej jest zaniepokojona faktem nadmiernej produkcji plastiku. Odpowiednie przepisy mogą sprawić, że w redukcję odpadów będzie zaangażowany nie tylko szary człowiek, ale również koncerny odpowiedzialne za największą część problemu. Nie powinniśmy czekać na idealny moment. Ziemia to system powiązany, który działa w jednym cyklu. Mikrocząsteczki plastiku można już znaleźć wszędzie i każdy jest za to odpowiedzialny.
Źródła:
https://ec.europa.eu/poland/news/190521_plastics_pl
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/IP_18_3846
https://smoglab.pl/plastikowe-smieci-jakie-zmiany-wprowadzi-unijna-dyrektywa/
https://kulturaliberalna.pl/2020/02/25/figura-wywiad-plastik-zanieczyszczenie-srodowiska/