Grunt zagospodarowany przez człowieka stanowi około 70% powierzchni lądów na Ziemi (z wyłączeniem obszarów zlodowaconych). Wykorzystanie gruntu ma wpływ na klimat (w zależności od niego mogą się na przykład uwolnić gazy cieplarniane), jednak temat ten nie jest poruszany tak często jak choćby sama kwestia emisji CO2. Mimo to, zrównoważone zagospodarowanie gruntów jest w kontekście zmiany klimatu niezwykle ważnym zagadnieniem.
Sekwestracja CO2, do której zdolne są zarówno rośliny, jak i gleba, to jeden z powodów dla którego przekształcanie gruntu może wiązać się z uwolnieniem dwutlenku węgla lub także z usunięciem go z atmosfery. Każda zmiana w sposobie wykorzystania danego terenu, będzie miała inne skutki w zależności od regionu i rodzaju działalności.
Można się o tym przekonać na przykładzie wylesiania w celu wykorzystania terenów w rolnictwie. W szczególności na obszarach tropikalnych wycinka drzew, poza uwolnieniem dwutlenku węgla do atmosfery, może zmniejszyć transpirację (parowanie wody z nadziemnych części roślin) i wilgotność, a zwiększyć pochłanianie ciepła na danym terenie. Jednak z drugiej strony, nawadnianie pól może z powrotem zwiększyć parowanie i wilgotność, co może przyczynić się do ochłodzenia. To, który efekt okaże się przeważający, będzie zależało od lokalnych warunków, co sprawia, że zależność między użyciem gruntów przez człowieka a klimatem jest niezwykle złożona.
Ponadto, w niektórych przypadkach działania, które mogłyby wydawać się dobre dla planety, mogą dać zupełnie odwrotny efekt. Na przykład, zalesianie w regionach, gdzie występują znaczne opady śniegu sprawi, że mniej promieniowania słonecznego zostanie odbite od jasnej powierzchni ziemi. Występujące na skutek tego zjawiska ocieplenie może okazać się większe niż ocieplenie, któremu zapobiegnie usunięcie CO2 z atmosfery przez zasadzone drzewa.
Dlatego działania na rzecz zrównoważonego zagospodarowania gruntu muszą być dokładnie przemyślane i brać pod uwagę wszystkie potencjalne efekty. Te działania są niezbędne, ponieważ emisje gazów cieplarnianych powstające na skutek użycia gruntów przez człowieka stanowią około 25% całości antropogenicznych emisji. Odpowiednie rozwiązania w tym obszarze mają zatem ogromny potencjał przeciwdziałania katastrofie klimatycznej. W przyszłości mogą również stać się kluczowe dla osiągnięcia równowagi między emisjami dwutlenku węgla a jego pochłanianiem.
Zależność między zagospodarowaniem gruntów a klimatem działa w obydwie strony – ocieplenie klimatu będzie miało znaczny wpływ na rolnictwo oraz na roślinność na całym świecie.
Źródła:
Unfccc.int., Introduction To Land Use, 2020. Dostępne w: <https://unfccc.int/topics/land-use/the-big-picture/introduction-to-land-use> .
The Environmental Literacy Council, Land Use Changes & Climate. 2015. Dostępne w: <https://enviroliteracy.org/air-climate-weather/climate/land-use-changes-climate/> .
Ipcc.ch, IPCC Special Report On Climate Change, Desertification, Land Degradation, Sustainable Land Management, Food Security, And Greenhouse Gas Fluxes In Terrestrial Ecosystems, 2020 Dostępne w: <https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/08/4.-SPM_Approved_Microsite_FINAL.pdf> .
Udostępnij na FB
Udostępnij na Twitterze
Udostępnij na LinkedIn
